Τελικά μας τα “παίρνουν” ή μας τα “χώνουν” τα χαρτιά;..

Στις αγορές το πιο δύσκολο αλλά συνάμα και το πιο κερδοφόρο, είναι αδιαμφισβήτητα να μπορεί κανείς να αναγνωρίζει όσο το δυνατόν γρηγορότερα, μια μεσοπρόθεσμη κορυφή ή έναν μεσοπρόθεσμο πυθμένα.

Σε μια παλαιότερη ανάρτηση, είχαμε αναφερθεί στο “μοντέλο” κίνησης των μετοχών σύμφωνα με τον Stan Weinstein's, το οποίο σε γενικές γραμμές αποτυπώνεται στο παρακάτω γράφημα:

Το πρόβλημα της μεθόδου Weinstein's, είναι κατά την γνώμη μου ότι αντιμετωπίζει τις περιόδους των συσσωρεύσεων σαν “black boxes”, δίνοντας βαρύτητα μόνο στις άνω ή στις κάτω διασπάσεις αυτών των συσσωρεύσεων.

Μια άλλη μέθοδος όμως, η μέθοδος του R.D. Wyckoff ενός διακεκριμένου κερδοσκόπου ο οποίος “έδρασε” στην Wall Street στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, προσπαθεί εξετάζοντας τις μεταβολές των τιμών σε σχέση με τους όγκους κατά την διάρκεια μιας συσσώρευσης, να διαπιστώσει όσον το δυνατόν γρηγορότερα το εάν στην συγκεκριμένη συσσώρευση πραγματοποιείται μάζεμα των μετοχών ή διανομή τους.

Έτσι κατά συνέπεια κάποιος θα είναι σε θέση σχετικά έγκαιρα να διαπιστώσει αν η επικρατούσα τάση έχει περισσότερες πιθανότητες να συνεχιστεί ή επίκειται αντιστροφή της, με αποτέλεσμα η σχηματιζόμενη συσσώρευση να αποτελεί πιθανή μεσοπρόθεσμη κορυφή ή μεσοπρόθεσμο πυθμένα.

Βέβαια αν και ποτέ δύο κορυφές ή δύο πυθμένες δεν είναι ίδιοι, ο Wyckoff πίστευε πως υπάρχουν αρκετά παρόμοια στάδια τόσο στην διαδικασία σχηματισμού μιας κορυφής, όσο και στην διαδικασία σχηματισμού ενός πυθμένα.

Είναι αποδεδειγμένο λοιπόν στην πράξη πια, πως όταν η μέθοδος Wyckoff συνδυάζεται και με κάποια επιπλέον στοιχεία, όπως για παράδειγμα η παρακολούθηση της τεχνικής κατάστασης της αγοράς ή του συνόλου των μετοχών που ανεβαίνουν ή πέφτουν και πόσο, σε σχέση με εκείνες που πέφτουν ή ανεβαίνουν, είναι σε θέση να δώσει αρκετά καλά αποτελέσματα στην όσον το δυνατόν γρηγορότερη ανίχνευση τόσο των κορυφών όσο και των πυθμένων.

Οι κατά Wyckoff κορυφές ...

Επειδή όλα τα ωραία πράγματα κάποτε έχουν έναν τέλος, έτσι και στις αγορές φθάνει μια στιγμή που μια μεγάλη και παρατεταμένη άνοδος πλησιάζει στο τέλος της, με το αντίστοιχο Bull Market να αρχίζει να πνέει τα λοίσθια.

Είναι η στιγμή που έχει αρχίσει ήδη να σχηματίζεται μια μεσοπρόθεσμη κορυφή και αυτό παρόλο που η συντριπτική πλειοψηφία των ειδήσεων παραμένουν καλές, τα εταιρικά κέρδη βρίσκονται στο ανώτερο σημείο τους και η αισιοδοξία για την διατήρηση του growth “εις τον αιώνα τον άπαντα”, είναι διάχυτη παντού.

Κάποιοι όμως γνωρίζουν ήδη, πως τα πράγματα από εδώ και πέρα δεν θα είναι όπως πριν και έχουν ξεκινήσει το ξεφόρτωμα και την διανομή των μετοχών τους.

Είναι η στιγμή που τα χαρτιά “ήρεμα” και αργά αρχίζουν να περνάνε από τα δυνατά στα αδύναμα χέρια και από αυτούς που έχουν αγοράσει κατά τα πρώτα στάδια του bull market και σε πολύ χαμηλότερες τιμές, στους “αργοπορημένους” και τους αφελείς που ίσως και να πιστεύουν ότι το χρηματιστηριακό “πάρτι” αυτό θα κρατήσει αιώνια.

Το πρώτο σημάδι λοιπόν της διανομής αλλά και σημείο αναφοράς για μια ενδεχόμενη μεσοπρόθεσμη κορυφή, αποτελεί μια συνηθισμένη για ένα Bull Market διόρθωση, αλλά αυτή τη φορά με μεγαλύτερο από τον συνηθισμένο όγκο από τις προηγούμενες, το λεγόμενο PSY (Preliminary Supply).

Αυτό συμβαίνει συνήθως μετά από μια παρατεταμένη άνοδο κατά την οποία οι τιμές κινούνται υψηλότερα με μικρότερο βηματισμό, αλλά όχι και με ταυτόχρονη μείωση του όγκου συναλλαγών, κάτι που σημαίνει ότι η προσφορά αρχίζει και αυξάνεται.

Όμως παρ' όλο που αυτό είναι ένα πρώτο σημάδι ότι οι θεσμικοί έχουν ήδη αρχίσει την διανομή, από την άλλη δεν είναι προς το συμφέρον τους να ξεφορτώσουν όλα τους τα χαρτιά μονοκοπανιά και σε χαμηλότερες τιμές, αλλά σε όσο το δυνατόν υψηλότερες.

Για τον λόγο αυτό, πρέπει αυτοί να καταφέρουν να “φτιάξουν” την αγορά στα μέτρα τους για να καταφέρουν να εκμεταλλευτούν όλη την διαθέσιμη αγοραστική δύναμη της ίδιας της αγοράς, για να μπορέσουν έτσι να “ξεφορτώσουν” σε όσο το δυνατόν υψηλότερες τιμές.

Γι' αυτό και με τα τελευταία ρευστά διαθέσιμα τους τα “δυνατά χέρια” αρχίζουν να αγοράζουν επιθετικά και σε συνεχώς υψηλότερες τιμές.

Έτσι προκαλούν μια απότομη άνοδο, η οποία τελειώνει συνήθως με μια αγοραστική φρενίτιδα που ονομάζεται Buying Climax και αποτυπώνεται στο γράφημα στο τέλος της με μία ή δύο συνεδριάσεις με τεράστιους όγκους, αλλά και με πολύ μεγάλη διακύμανση από το υψηλό στο χαμηλό της ημέρας, οι οποίες όμως κλείνουν συνήθως στα “ίσα” τους, αποτελώντας έτσι ένα σαφέστατο μήνυμα διανομής.

Κατόπιν ακολουθεί μια απότομη διόρθωση με σχετικά μεγάλο όγκο, που ο Wyckoff ονομάζει AR (Automatic Reaction) και η οποία οποία ουσιαστικά σηματοδοτεί την αρχική φάση της κύριας διανομής των μετοχών, από τα δυνατά στα αδύναμα χέρια.

Όμως αυτό δεν αποτελεί και το τέλος του σχηματισμού της κορυφής, γιατί από την μια υπάρχουν ακόμη αρκετοί στην αγορά που θεωρούν ότι οι τιμές των μετοχών μετά και από αυτή τη διόρθωση αποτελούν πια πραγματικές “ευκαιρίες”, αλλά και επειδή από την άλλη και οι θεσμικοί δεν έχουν προλάβει ακόμη να "σπρώξουν" ακόμη όλα τα χαρτιά τους.

Έτσι κατόπιν το αγοραστικό ενδιαφέρον επανέρχεται και ακολουθεί τουλάχιστον μια ακόμη φάση ανόδου, το ST (Secondary Test) οι όγκοι της οποίας καθορίζουν και τον συσχετισμό μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης.

Αν η ζήτηση παραμένει ακόμη δυνατή, τότε το ST μπορεί να ανεβάσει τις τιμές σε νέα υψηλά, ενώ ταυτόχρονα δίνει και αρκετές πιθανότητες στο να ακολουθήσουν και άλλα STs, ενώ παράλληλα ενισχύει και την πιθανότητα ο σχηματισμός αυτός της κορυφής να διαρκέσει αρκετό διάστημα, ίσως και πάνω από 6 μήνες.

Το κατώτατο σημείο του AR ή της διόρθωσης που ακολουθεί το πρώτο ST, αποτελούν συνήθως και το κατώτατο σημείο της συσσώρευσης αυτής, ενώ το Climax Top με ένα από τα υψηλά των πιθανών ST, το πάνω εύρος του σχηματισμού.

Ο όγκος όμως των αντιδράσεων των ST καθώς και το ύψος τους πρέπει να βαίνουν συνεχώς μειούμενα και τις περισσότερες φορές ακολουθεί μια τελευταία αντίδραση με μέτριο ή μεγαλύτερο όγκο συναλλαγών η UT (Upthrust), η οποία ενδέχεται να δημιουργήσει και νέα υψηλά στον σχηματισμό, αλλά σύντομα οι τιμές γυρίζουν απότομα προς τα κάτω με μεγαλύτερο όγκο, δείγμα αδυναμίας SOW (Sign of Weakness Reaction) υποδηλώνοντας έτσι έμμεσα ότι ο σχηματισμός διανομής πλησιάζει προς το τέλος του και πως σύντομα οι τιμές πρόκειται να διασπάσουν πτωτικά τον σχηματισμό.

Κατόπιν ακολουθεί μια τελευταία αντίδραση με ακόμη μικρότερο όγκο, η οποία τις περισσότερες φορές δεν καλύπτει ούτε τα μισά τις προηγούμενης ανόδου και η οποία χαρακτηρίζεται ως LPSY (Last Point of Supply) πριν οι τιμές διασπάσουν το κάτω σημείο της συσσώρευσης.

Τέλος μετά την διάσπαση συνήθως πραγματοποιείται και μια τελευταία ανοδική αντίδραση με μικρό όγκο, η οποία φτάνει μέχρι το σημείο διάσπασης, πριν οι τιμές πάρουν για τα καλά την “κατηφόρα” και η η αγορά μπεί και επίσημα σε Bear Market.

Γενικά σε έναν σχηματισμό ανάλογης συσσώρευσης όταν οι διορθώσεις πραγματοποιούνται με μεγαλύτερους όγκους από τις ανόδους, τότε κατά κανόνα το πιο πιθανό είναι να έχουμε πτωτική διάσπαση του σχηματισμού και αντιστροφή της τάσης, ενώ στην αντίθετη περίπτωση είναι πολύ πιθανόν να έχουμε ανοδική διάσπαση με αποτέλεσμα η ανοδική τάση να συνεχιστεί.

Βέβαια παράλληλα με τον υπό διαμόρφωση σχηματισμό, είναι απαραίτητο κανείς να εξετάζει και την τεχνική κατάσταση της ίδιας της αγοράς, όπως για παράδειγμα εάν οι μετοχές “ηγέτες” πραγματοποιούν νέα υψηλά ή αρχίζουν ήδη και σπάνε τα κάτω όρια των δικών τους συσσωρεύσεων, ή το αν για παράδειγμα η αγορά ανοίγει ψηλά αλλά στο τέλος κλείνει είτε στα ίσα της είτε με μικρές απώλειες και με όγκους μεγαλύτερους από τον μέσο όρο δείγμα διανομής, αλλά και το πως η ίδια η αγορά “εκμεταλλεύεται” τις ειδήσεις.

Για παράδειγμα αν η αγορά δείχνει πρόθυμη να ανέβει με “ενθουσιασμό” στις καλές ειδήσεις, ενώ στις κακές δεν αντιδρά ιδιαίτερα αρνητικά, τότε το πιο πιθανό είναι τα “δυνατά χέρια” να προσπαθούν με αυτόν τον τρόπο να “διαγράψουν” από την μνήμη των επενδυτών τις κακές ειδήσεις, με αποκλειστικό σκοπό την περαιτέρω ευκολότερη διανομή.

Και πάντα βέβαια καλό θα είναι κανείς να έχει υπόψιν του, πως σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να έχει σαν αυτοσκοπό του την εύρεση κορυφών και πυθμένων, διότι όπως έχει πει παλαιότερα και ένας από τους Rothschild όταν ρωτήθηκε για το πώς έχει γίνει πλούσιος από τις αγορές, ότι το “μεγάλο” του μυστικό ήταν:

“Ποτέ δεν αγοράζω στον πάτο και πάντα πουλάω πολύ νωρίς...”

Ο “Καθηγητής Λυκείου”